زبانشناسی عمومی
اصغر خلیلی؛ آرش مشفقی؛ عزیز حجاجی کهجوق
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 180-207
چکیده
تحلیل آثار ادبی بر اساس چارچوب‌های زبان‌شناختی یکی از راه‌های مطالعه نظام‌مند این آثار است. در این پژوهش، سعی بر آن است که اشعار دهخدا را بر مبنای الگوی هنجارگریزی لیچ که شامل هشت نوع هنجارگریزی (آوایی، زمانی، سبکی، گویشی، معنایی، نحوی، نوشتاری و واژگانی) می‌باشد، مورد بررسی قرار دهیم. شیوه‌های مختلف هنجارگریزی و ساختارشکنی شعر ...
بیشتر
تحلیل آثار ادبی بر اساس چارچوب‌های زبان‌شناختی یکی از راه‌های مطالعه نظام‌مند این آثار است. در این پژوهش، سعی بر آن است که اشعار دهخدا را بر مبنای الگوی هنجارگریزی لیچ که شامل هشت نوع هنجارگریزی (آوایی، زمانی، سبکی، گویشی، معنایی، نحوی، نوشتاری و واژگانی) می‌باشد، مورد بررسی قرار دهیم. شیوه‌های مختلف هنجارگریزی و ساختارشکنی شعر ابتهاج برای خلق تصاویر شاعرانه مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتهاست. نتایج نشان داد که دهخدا از انواع هشتگانه هنجارگریزی لیچ استفاده کرده است و از این طریق توانسته زبان خود را برجسته سازد. در این میان، وی از هنجارگریزی زمانی بیش از سایر انواع هنجارگریزی بهره گرفتهاست. میزان کاربرد سایر انواع هنجارگریزی و پیامد آنها نیز در مقاله بررسی شده است. به واسطه این هنجارگریزیها، دهخدا با واژه های معمولی، منظور خود را به گونهای نوآورانه و متفاوت و به زیباترین شیوه بیان میکند. همچنین تقدّم فعل بر سایر ارکان جمله از پربسامدترین نمونههای هنجارگریزی نحوی در شعر دهخدا است. با بکارگیری این شیوه، وی نوعی فعلگرایی و تأکید بر عمل به جای عامل را تداعی کردهاست.
